I SKAWIŃSKI RAJD GÓRSKI
I SKAWIŃSKI RAJD GÓRSKI PO BESKIDZIE SĄDECKIM SZLAKIEM KURIERÓW II WOJNY ŚWIATOWEJ I POLSKIEJ PODZIEMNEJ ARMII NIEPODLEGŁOŚCIOWCÓW (1947-1949)
Liceum Ogólnokształcące w Skawinie przy współpracy z Szkolną Radą Rodziców, Stowarzyszeniem Absolwentów i Przyjaciół Liceum Ogólnokształcącego w Skawinie, Instytutem Pamięci Narodowej w Krakowie, Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu oraz dwumiesięcznikiem Podkarpacka Historia, zorganizowało w dniach 1-3 czerwca 2016 r. I Skawiński Rajd Górski Po Beskidzie Sądeckim szlakiem kurierów czasu II wojny światowej oraz antykomunistycznej Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców dowodzonej przez Stanisława Pióro ps. „Emir”. Nad organizacją tego przedsięwzięcia czuwał mgr Piotr Kazana - nauczyciel historii oraz wiedzy o społeczeństwie w skawińskim LO. Uczestnikami tej nietypowej „lekcji historii w terenie” byli uczniowie LO z klas I-II oraz tegoroczni maturzyści. Kierownikiem całej wyprawy była mgr Małgorzata Morawa, nauczycielka języka angielskiego. Pomysł udania się śladami Żołnierzy Wyklętych narodził się w marcu 2016 r. podczas szkolnych uroczystości „Dnia Żołnierza Niezłomnego”, którym również patronował krakowski oddział IPN oraz Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Żandarmeria”. Wybór miejsca oraz trasy przebiegu rajdu nie był przypadkowy. Cały obszar Beskidu Sądeckiego jest przesiąknięty historią działalności konspiracyjnej czasu II wojny światowej, oraz tej drugiej konspiracji po roku 1944 r., wymierzonej przeciwko instalującej się w Polsce władzy komunistycznej. To właśnie lasy Beskidu Sądeckiego skrywają wiele historii i tajemnic związanych z partyzanckim życiem i prowadzonymi walkami przeciwko niemieckim i sowieckim okupantom. Młodzi skawińscy odkrywcy historii wyruszyli wczesnym rankiem 1 czerwca 2016 r. W wesołym dwunastoosobowym składzie udali się z krakowskiego dworca głównego PKP w kierunku Rytra. Cała eskapada została podzielona na trzy etapy. Pierwszego dnia zostały przetarte kurierskie szlaki Polskiego Państwa Podziemnego na Węgry na trasie Rytro - Niemcowa- Wielki Rogacz-Mały Rogacz- Obidza- Sucha Dolina (Dolina Śmierci) – Kosarzyska. Skawińscy adepci historii przeszli szlakami które przemierzali legendarni kurierzy oraz łącznicy pochodzący z Nowego Sącza m in. Roman Stramka ps. „Romek”, Jan Freisler ps. „Sądecki”, Leopold Kwiatkowski ps. „Tomek” oraz wielu innych. W Dolinie Śmierci, miejscu symbolicznym poświęconym kurierom czasu II wojny światowej, miał miejsce krótki wykład poświęcony specyfice tej ciężkiej służby na zielonych granicach. Po spędzonej nocy w Stanicy Harcerskiej w Kosarzyskach, przyszedł czas na drugi etap rajdu. Tam już czekały na uczestników wyprawy szlaki partyzanckie działającego w latach 1944-1945 oddziału 9 kompanii III batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej dowodzonego przez Juliana Zubka ps. „Tatar”. Poranek przywitał nas rzęsistym deszczem. Ktoś na widok takiej pogody zauważył „ co tam taki deszcz! Chłopaki przecież w tych lasach siedzieli wiosna-lato-jesień-zima…Da li radę, to i my też!” No i ruszyli przez Łomnicę Zdrój na Łabowską Halę, by tam poznać losy powojennej Polski i trudnej walki z komunistyczną władzą tych młodych chłopaków ze zgrupowania „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców. W schronisku na Hali Łabowskiej czekało ognisko, które przez złą pogodę przeniosło się do stołówki i znajdującego się tam kominka. Trzeci ostatni dzień rajdu był poświęcony w całości działalności oddziału „Żandarmeria”. Wspomnienie, połączone z refleksja nad pomnikiem poświęconym pamięci kapelana oddziału ks. Władysława Gurgacza, pierwszego duchownego skazanego wyrokiem śmieci przez komunistyczny Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie. Następnie powrót przez Runek – Jaworzynę Krynicką do Krynicy. Stamtąd powrót autobusem do Krakowa. Po powrocie do Skawiny, każdy z uczestników został obdarowany nagrodami książkowymi za udział w rajdzie które przekazał Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu oraz redaktor naczelny Podkarpackiej Historii pan Szymon Jakubowski. Dziękujemy wszystkim za pomoc w organizacji tej imprezy!!